Tối đó ở phòng trà Shirae, tôi rót rượu sake còn Mameha thì kể chuyện, và suốt thời gian vui chơi, ông bác sĩ ngồi chìa hai khuỷu tay ra thật xa đến nỗi thỉnh thoảng ông đụng hai chúng tôi, rồi ông quay qua gật đầu xin lỗi. Tôi nhận ra ông ta là người trầm lặng, suốt buổi tối hôm đó, ông chỉ nhìn xuống mặt bàn qua cặp kính tròn nhỏ và nhiều lần ông để những vụn thức ăn dính vào bộ râu dưới mép. Tối đó khi ra về, chúng tôi tưởng mình đã thất bại và chắc sẽ không gặp lại ông ta nữa, vì thường thường người đàn ông nào thấy không được mấy vui, họ không bận tâm trở lại Gion làm gì. Nhưng trái lại tuần sau chúng tôi nhận được tin nhắn của ông bác sĩ mời tôi đến, và hầu như trong suốt các tuần sau đó, kéo dài mấy tháng trời, ông đều mời tôi đến vui chơi.
Chuyện của tôi với ông bác sĩ diễn ra trôi chảy cho đến một buổi chiều vào giữa tháng ba thì tôi gây nên một chuyện ngu ngốc, gần như làm hỏng bét kế hoạch của Mameha. Tôi nghĩ trên đời này có nhiều cô gái làm hỏng tương lai sự nghiệp của mình bằng cách không chịu làm những việc phải làm, hay cư xử sai lầm với một nhân vật quan trọng, hay đại lọai một vài việc như thế. Nhưng lỗi lầm tôi gây ra hết sức tầm thường, thậm chí tôi cũng không biết là mình đã gây ra nó nữa.
Chuyện xảy ra trong nhà kỹ nữ tôi ở, chỉ trong khoảnh khắc chừng một phút, không lâu sau bữa ăn trưa, vào một hôm trời lạnh, tôi đang quỳ trên lối đi lát ván với chiếc đàn Shamisen, Hatsumono đi ngang qua để đến nhà vệ sinh. Nếu tôi có mang giày, chắc tôi đã bước qua hành lang đất để tránh chỗ cho cô ta đi, nhưng vì không có giày nên tôi cố đứng dậy, tay chân lạnh cóng. Nếu tôi nhanh chân một chút thì chắc Hatsumono không bực mình để phải gây gỗ với tôi. Đàng này tôi đứng lên hơi chậm nên cô ta nói với tôi:
– Ông Đạ sứ Đức đến thành phố, nhưng Bí Ngô không rảnh để giúp vui cho ông ta, cô hỏi Mameha thu xếp công việc để đến thay thế chỗ cho Bí Ngô được không? – nói xong cô ta phá ra cười như thể cô ta muốn nói tôi làm công việc ấy trông thật nực cười như việc dọn cho vua ăn hạt đấu không bằng.
Khi ấy ngài Đại sứ Đức đang gây nên cảnh ồn ào ở Gion. Trong thời gian này, 1935, ở Đức, chính phủ mới lên cầm quyền. Mặc dù tôi không biết nhiều về chính trị, nhưng tôi cũng biết nước Nhật quay lưng với Hoa kỳ và hăm hở gây ấn tượng tốt đẹp với ông Đại sứ Đức mới. Mọi người ở Gion đều muốn biết ai là người có hân hạnh được đến hầu vui ông ta trong chuyến thăm sắp tới của ông.
Khi Hatsumono nói thế với tôi, đáng ra tôi phải cúi đầu xuống, làm ra vẻ buồn rầu đau khổ, không dám so sánh với tài năng của Bí Ngô. Nhưng tôi đã không làm thế, tôi nghĩ đến tương lai tươi sáng của tôi với kế hoạch của Mameha dùng để loại Hatsumono, hai chúng tôi thực hiện đã thành công. Khi nghe Hatsumono nói như thế, tôi đã định cười, nhưng tôi kịp giữ mặt bình thảnh như chiếc mặt nạ, và lòng cảm thấy vui vì không thốt ra điều gì. Hatsumono nhìn tôi với ánh mắt kỳ lạ, đáng ra tôi phải nhận ra ngay cô ta đang nghĩ gì trong óc mới phải. Tôi bước nhanh sang một bên và cô ta đi qua. Câu chuyện chấm dứt ngang đó và tôi không có tí nghi ngờ gì cả.
Rồi mấy ngày sau tôi và Mameha đến phòng trà Shirae để gặp bác sĩ Cua. Nhưng khi chúng tôi đẩy cửa ra thì thấy Bí Ngô đang ngồi xỏ chân vào giày để đi về. Tôi giật mình kinh ngạc tự hỏi không biết cái gì đã đưa cô ta đến đây. Rồi Hatsumono cũng đi ra cửa và thế là tôi hiểu: Hatsumono đã khôn ngoan hơn chúng tôi.
– Chào chị Mameha – Hatsumono nói – và kìa, người đi cùng chị! Cô tập sự được ông bác sĩ ưa chuộng!
Tôi biết Mameha cũng sửng sốt như tôi nhưng cô ấy không để lộ ra mặt.
– Kìa chị Hatsumono – Mameha đáp – tôi không nhận ra chị..nhưng trời ơi, chị trông già quá!

Hatsumono chưa già, cô ta chỉ có 28 hay 29 tuổi, tôi nghĩ Mameha chỉ tìm cách chọc tức cô ta mà thôi.
– Tôi đoán chị đến để gặp ông bác sĩ – Hatsumono nói – thật là một con người tuyệt vời! Tôi hy vọng ông ta vẫn còn sung sướng khi gặp chị. Thôi xin chào – Hatsumono bỏ đi với vẻ vui tươi, nhưng dưới ánh đèn đường, tôi thấy nét mặt buồn rầu của Bí Ngô.
Mameha và tôi tuột giày ra mà không nói một tiếng, chúng tôi không ai biết phải nói cái gì. Khung cảnh trong phòng trà Shirae đêm ấy âm u ngột ngạt như nước tù trong hồ. Không khí thoảng mùi hôi do đồ hóa trang bốc ra, hồ vữa ẩm ướt tróc ra khỏi vách tường, trong các góc phòng. Tôi muốn sự vật thay đổi để tôi ra về.
Khi chúng tôi mở cửa ở hành lang, chúng tôi thấy bà chủ phòng trà đang ngồi tiếp bác sĩ Cua. Thường khi bà ta ở lại vài phút sau khi chúng tôi đến, có lẽ để đủ thì giờ tính tiền ông bác sĩ. Nhưng đêm nay bà ta cáo lỗi rút lui ngay khi chúng tôi vào và thậm chí không ngước mắt nhìn khi bà ta đi ngang qua. Bác sĩ Cua ngồi quay lưng về phía chúng tôi, cho nên chúng tôi bỏ qua nghi thức cúi chào mà đi ngay đến ngồi với ông ta ở bàn.
– Thưa bác sĩ, ông có vẻ mệt – Mameha nói – tối nay ông khỏe chứ?
Bác sĩ Cua không nói, ông ta chỉ xoay xoay cái ly bia trên bàn để giết thì giờ, mặc dù ông là người có tửu lượng cao, ông có thể uống bất cứ lúc nào ông muốn.
– Phải, tôi mệt – cuối cùng ông đáp – tôi không muốn nói chuyện nữa.
Nói xong ông ta uống hết ly bia rồi đứng dậy ra về. Mameha và tôi nhìn nhau. Khi bác sĩ Cua ra đến cửa, ông ta quay lại nhìn chúng tôi và nói:
– Tôi không tôn trọng những người lừa dối tôi khi tôi tin tưởng vào họ.

Nói xong ông ta đi ra mà không thèm đóng cửa lại.
Mameha và tôi quá kinh ngạc không nói được một lời nào. Cuối cùng cô ấy đứng lên đóng cửa lại. Trở lại bàn, cô ấy vuốt áo kimono cho thẳng thắn rồi nheo mắt giận dữ và nói với tôi:
– Sayuri, được thôi. Cô đã nói gì với Hatsumono?
– Chị Mameha, nói gì về chuyện này à? Em đã hứa với chị em không bao giờ nói cái gì để hại đến tương lai của em!
– Có lẽ bác sĩ đã dẹp cô sang một bên như thể cô không có gì giá trị hơn một cái bao rỗng. Tôi nghĩ chắc có lý do gì. Nhưng chúng ta chỉ biết được lý do khi nào chúng ta biết được Hatsumono đã nói gì với bác sĩ Cua tối nay.
– Làm sao chúng ta biết được?
– Bí Ngô có mặt ở đây. Cô phải tìm hỏi cô ta mới được.
Tôi không biết Bí Ngô có chịu nói cho tôi biết không, nhưng tôi vẫn trả lời là tôi sẽ cố hỏi cô ta, và Mameha có vẻ hài lòng khi nghe thế. Cô ấy đứng lên chuẩn bị ra về, nhưng tôi nán lại cho đến khi cô ấy quay qua để xem cái gì đã giữ tôi ở lại.
– Thưa chị Mameha, em xin hỏi chị một câu được không? Bây giờ Hatsumono đã biết từ lâu em mua vui giải trí cho ông bác sĩ, và có lẽ cô ta biết lý do tại sao. Chị biết lý do, thậm chí Bí Ngô cũng có thể biết. Chỉ có em là người không biết! xin chị làm ơn nói rõ kế họach của chị cho em nghe được không?

Mameha có vẻ rất buồn khi nghe tôi hỏi như thế. Cô ấy nhìn tôi đăm đăm một hồi lâu, cuối cùng cô buông ra tiếng thở dài và quỳ xuống bên bàn để nói cho tôi nghe những điều tôi muốn biết.
Cô ấy nói:
– Chắc cô thừa biết ông Uchida nhìn cô với con mắt của nhà họa sĩ. Nhưng ông bác sĩ quan tâm đến cô vì chuyện khác. Và ông Nobu cũng thế. Cô có biết cái từ “con bướm không tổ” có nghĩa như thế nào không?
Tôi trả lời là tôi không biết điều cô vừa nói.
– Đàn ông có một thứ ..ờ.. có “con lươn” trong người họ- cô ấy nói tiếp – đàn bà không có con lươn, nhưng đàn ông thì có. Nó ở tại…
– Em biết chị nói cái gì rồi – tôi nói – nhưng em không biết nó được gọi là con lươn.
– Thực ra không phải con lươn, nhưng cứ để cho nó là con lươn cho dễ hiểu vấn đề hơn. Con lươn cả đời đi tìm cái tổ và cô có biết đàn bà có cái gì trong người họ không? Có cái hang nơi con lươn thích ở. Cái hang là nơi máu chảy ra hàng tháng khi “Mây bay qua mặt trăng”, như chúng ta thường nói.
Tôi đã lớn nên hiểu điều Mameha nói về mây bay qua mặt trăng, vì tôi đã trải qua chuyện này mấy năm nay rồi. Lần đầu tiên, tôi không thể nào không cảm thấy hoảng hốt như hỉ mũi mà thấy những miếng óc của mình dính trong khăn. Thú thật tôi sợ sắp chết đến nơi, cho đến khi bà Dì thấy tôi giặt miếng giẻ dính máu, bà ta mới giảng cho tôi hiểu rằng đàn bà thường chảy máu như thế hàng tháng.
– Chắc cô chưa hiểu về chuyện những con lươn này – Mameha nói tiếp – chúng rất cần có lãnh thổ. Khi chúng đã tìm ra cái hang chúng thích, chúng vùng vẫy trong hang một hồi để biết chắc rằng…ờ, để biết chắc rằng đấy là một cái hang đẹp, tôi đóan thế. Và khi chúng tin chắc rằng đấy là chỗ an tòan, đảm bảo, chúng làm dấu cái hang như là lãnh thổ của mình, bằng cách phun vào đấy. Cô hiểu không?
Nếu Mameha nói thẳng những điều cô ấy muốn nói, chắc thế nào tôi cũng bàng hoàng hoảng hốt, nhưng đàng này cô ấy nói dông dài, cho nên chí ít ra tôi cũng có thì giờ để chuẩn bị tư tưởng. Mấy năm sau, tôi phát hiện ra rằng những điều cô ấy giải thích cho tôi nghe chính là những điều cô ấy đã được nghe từ bà chị cả của cô ấy.
– Sau đây là phần sẽ làm cho cô thấy kỳ lạ – Mameha nói tiếp như thể nãy giờ cô toàn nói chuyện không kỳ lạ – đàn ông rất thích làm cái việc này. Quả vậy, họ rất thích. Thậm chí có những ông chẳng làm việc gì cả ngoài việc đi tìm những cái hang khác cho con lươn của họ ở. Hang của người đàn bà nào chưa có con lươn nào vào ở, thì rất có giá trị cho đàn ông, cô hiểu chứ? Chúng ta gọi trường hợp này là mizuage.

– Chúng ta gọi cái gì là mizuage?
– Lần đầu tiên hang của phụ nữ được con lươn đàn ông khám phá. Việc này chúng ta gọi là mizuage.
Thực ra thì chữ “mizu” có nghĩa là nước còn age có nghĩa là “dâng lên” hay “để vào”. Cho nên từ mizuage có nghĩa là có cái gì đấy làm cho nước dâng lên hay thả cái gì đấy vào nước. nếu anh gặp ba người geisha trong phòng, tất cả đều hiểu khác nhau về ý nghĩa của từ này. Khi nghe Mameha giảng giải xong, tôi cảm thấy hoang mang hơn nữa, nhưng tôi cố giả vờ đã hiểu hết lời cô ấy nói.
– Tôi nghĩ chắc cô đoán được lý do tại sao bác sĩ Cua thích giải trí ở Gion – Mameha nói tiếp – ông ta kiếm ra rất nhiều tiền ở bệnh viện. Ngoài số tiền ông ta để dành ra nuôi gia đình, ông dùng tiền để tìm thú hưởng mizuage. Sayuri, cô cần phải quan tâm đến chuyện này vì cô đúng là loại thiếu nữ mà ông ta thích nhất. Tôi biết chuyện này rất rõ, vì chính tôi đã trải qua chuyện này rồi.
Sau đó tôi mới hiểu ra rằng trước ngày tôi đến Gion một hay hai năm gì đấy, bác sĩ Cua đã trả một số tiền kỷ lục để mua mizuage của Mameha – có lẽ là 7000 hay 8000 yen gì đấy. Bây giờ nghe ra có vẻ không nhiều, nhưng vào thời ấy đó là một số tiền lớn. Ngay cả những người như Mẹ – người luôn luôn nghĩ đến tiền và làm sao kiếm ra tiền – chỉ thấy được một hoặc hai lần trong đời mà thôi. Mizuage của Mameha cao giá như thế là vì cô ấy nổi tiếng. Nhưng còn có lý do khác nữa, như cô ấy nói cho tôi biết vào chiều hôm ấy. Hai người đàn ông rất giàu hô giá ganh đua nhau để mua Mizuage của Mameha, một người là bác sĩ Cua, người kia là một thương gia có tên Fugikado. Thông thường đàn ông ở Gion không cạnh tranh nhau theo kiểu này, họ đã biết nhau và thích đi đến thỏa thuận về mọi việc. Nhưng Fujikado ở chỗ khác, chỉ thỉnh thoảng mới đến Gion. Nếu ông ta có làm cho bác sĩ Cua mất mặt, ông ta cũng cóc cần. Còn bác sĩ Cua thường tuyên bố ông ta là giòng dõi quý tộc, rất ghét loại người tự lập như Fujikado, mặc dù thật ra thì chính ông ta cũng là người tự lập, căn bản là như thế.
Khi Mameha và tôi đi xem đấu đô vật, cô ấy đã báo cho tôi biết Nobu rất thích tôi, cô nghĩ đến chuyện Nobu rất giống ông Fujikado, tự lập và ghê tởm những người như ông bác sĩ Cua. Với Hatsumono săn đuổi tôi khắp nơi như bà nội trợ săn đuổi gián, có lẽ tôi sẽ không trở thành người nổi tiếng như Mameha để có giá mizuage cao. Nhưng nếu hai người đàn ông này thấy tôi hấp dẫn, họ có thể thi nhau trả giá, khiến cho tôi có thể đạt được vị thế đủ tiền trang trải nợ nần, như thể tôi là geisha đã nổi tiếng bấy lâu. Đây chính là lý do khiến cho Mameha muốn làm cho “Hatsumono hổng cẳng”. Hatsumono vui mừng khi thấy Nobu thích tôi, điều mà cô ta không nhận ra được là việc Nobu thich tôi sẽ có thể nâng giá mua mizuage của tôi lên rất cao.
Rõ ràng chúng tôi phải lấy lại tình cảm của ông bác sĩ. Không có ông ta, Nobu có thể đưa giá ra mua mizuage của tôi theo ý ông muốn – nghĩa là nếu ông ta có ý quan tâm đến chuyện này. Tôi không chắc ông ta quan tâm, nhưng Mameha quả quyết rằng người đàn ông nào mà không có ý mua mizuage của một cô gái tập sự 15 tuổi, thì ông ta không đời nào quan tâm đến chuyện thắt chặt mối dây liên hệ tình cảm với cô ta hết.
– Cô hãy tin rằng không phải vì chuyện trò với nhau mà ông ta thích cô đâu – cô ấy nói.
Tôi cố giả vờ làm ra vẻ tôi không cảm thấy đau đớn khi nghe cô ấy nói như thế.