Đợi Văn Hòa huynh biến mất ở cửa viện, Mộc Cảnh Tự buông sách cổ xuống, tầm mắt chuyển qua cái hộp gỗ tinh xảo kia.

Quân tử phi lễ chớ nhìn, mà y lại tự nhận mình không tính là quân tử, đương nhiên không có ràng buộc gì.

Y liên lạc với chưởng viện thông qua thư từ, trong lúc nói chuyện ngoại trừ nhu cầu chính sự, khi cần thiết sẽ luôn hỏi A Tuyết một câu.

Tiên sinh nói A Tuyết tài hoa kinh người, có tài kinh vĩ địa. Trong cuộc đời mười tám năm từ nhỏ tới lớn của Thịnh Phù Trạch, không biết đã nghe những câu khen ngợi như vậy bao nhiêu lần, đã miễn nhiễm từ lâu. Nhưng khi người được khen là Kha Hồng Tuyết, y lại sinh ra một loại cảm giác thỏa mãn khoe khoang tương tự như vinh quang.

Đương nhiên A Tuyết của y là người rực rỡ chói mắt nhất trong thiên hạ này.

Lúc đó trời nam biển bắc, y chưa từng xin chưởng viện tiên sinh một phần văn chương, tận mắt nhìn xem A Tuyết đã trưởng thành thành một người xuất sắc cỡ nào trong thời gian y không có mặt, mà nay hộp gỗ đang ngay bên cạnh, nào còn có đạo lý không nhìn chứ?

Giấy mềm mại, kiểu chữ trang nhã, ánh sáng chói mắt mùa hè cùng bóng cây rải rác nhu hòa kèm theo tiếng ve kêu làm phụ họa.

Đó là một bài viết về thuế của nông dân, dù là Mộc Cảnh Tự đã đoán trước được, nhưng khi tận mắt nhìn thấy y vẫn không khỏi nhướng mày.

Con trai của thương nhân Kha Hồng Tuyết, cháu trai của đại nho, cũng hiểu rõ về chuyện đồng ruộng như vậy.

Ban đầu Mộc Cảnh Tự chỉ muốn nhìn chữ và học vấn của Kha Hồng Tuyết một chút, nhưng sau khi y thật sự đọc được, trong lúc nhất thời không thể hoàn hồn, vô thức tự hỏi về những đề nghị và cải tiến chính sách mà Kha Hàn Anh đưa ra.

Đây là lần đầu tiên kể từ khi gặp lại tới nay, trực giác của Mộc Cảnh Tự cảm nhận được A Tuyết đã không còn là người tuyết nhỏ nói năng thận trọng, ngày ngày ngồi ở sau bàn đọc sách năm đó.

Y đặt đối phương vào một địa vị bình đẳng, coi như cộng sự trao đổi nghiên cứu và thảo luận, thông qua một bài tiểu luận chưa quá ba ngàn chữ, xem xét kỹ người này, tiến hành đối thoại linh hồn một hồi với hắn.

Lúc đặt giấy Tuyên Thành xuống, Mộc Cảnh Tự ngẩng đầu nhìn về phía ánh mặt trời rải rác giữa bóng cây, cả người y có một loại cảm giác vừa ngạc nhiên vừa hưng phấn đã lâu không thấy.

Đó là cảm xúc thường xuất hiện khi y trao đổi với huynh trưởng.

Sôi trào nhiệt huyết của thiếu niên đã nguội lạnh từ lâu, nhưng bây giờ tia tro tàn ấy lại có dấu hiệu trỗi dậy.

Rất lâu sau, y nhẹ nhàng thở ra một hơi, đưa tay che mắt, không dám nhìn thẳng vào khung trời quá chói mắt.

“Điện hạ.”

Không biết qua bao lâu, tiếng bước chân vang lên bên người dừng lại, Mộc Cảnh Tự buông bàn tay, ngước mắt đối diện với khuôn mặt chưởng viện tiên sinh.

Tiên sinh họ Trương đã hơn sáu mươi tuổi, trải qua ba triều đế vương, chứng kiến Đại Ngu rơi vào nguy cơ rồi lại phồn vinh hết lần này tới lần khác.

Ông hơi cúi đầu, hành lễ với Mộc Cảnh Tự, sau đó cũng nhìn về phía sách luận được đặt trên bệ đá kia.

“Hàn Anh có tài trị quốc. “Chưởng viện nhẹ giọng nói.

Mộc Cảnh Tự ngước mắt nhìn ông, chờ ông nói tiếp.

“Khánh Chính năm thứ hai, có một đám lưu dân nổi loạn ở phía nam, đốt giết cướp bóc vô số thôn dân. Hàn Anh khi đó vừa vặn ở phía nam, nhìn thấy cảnh tượng này, lẻ loi một mình không tiện ra tay bèn đi thẳng tới phủ huyện, cầm tín vật Kha gia ở kinh thành nói chuyện với huyện lệnh, vẻn vẹn tốn bảy ngày đã vây quét toàn bộ lưu dân gây loạn suốt nửa năm trời.”

Tốc độ nói của chưởng viện hơi chậm, còn rất trầm thấp: ““Người quá đông, huyện lệnh khó có thể tự mình đưa ra quyết định. Hơn nữa, Hàn Anh trước đó đã viết thư gửi về châu phủ trước khi cân nhắc tới ông ta, tri phủ đang chạy về phía này, sợ kinh động triều đình, ai cũng không quyết định được chủ ý.”

Mộc Cảnh Tự biết ông đang chờ mình hỏi: “Sau đó thì sao?”

“Đó là một mảnh rất cằn cỗi.” Tiên sinh thấp giọng nói, trong đôi mắt già nua là sự tỉnh táo mà thanh niên chẳng thể có được: “Theo lý thì triều đại mới vừa mới được thành lập, lưu dân theo phản quân thì nên xử lý, tru diệt. Nhưng nơi đó nhiều người lắm…”

“Mấy trăm lưu dân, không biết bắt đầu từ nơi nào, không biết mất nhà cửa năm bao nhiêu, khoảng tám mươi thanh niên lao động cường tráng tụ tập lại với nhau, tuổi già sức yếu có bốn mươi người, phụ nữ trẻ em bảy mươi. Lúc nhốt vào nha môn, trẻ con khóc nỉ non, ngay cả ngục tốt nghe cũng không đành lòng.”

Tám mươi thanh niên cường tráng đang ở độ tuổi lao động ở trong một thôn trang nghèo khó, cướp bóc đủ tiền tài một thôn lại toàn thân trở ra, bất kể theo luật lệnh của triều nào thì cũng đều nên chém.

Nhưng đó là năm Khánh Chính thứ hai, phương bắc vừa cắt nhượng ba tòa thành trì, phía nam có mấy tòa thôn trang trống không.

Không biết mất nhà vào năm nào… Nhưng tóm lại là kẻ thượng vị, người tranh đấu luôn khiến cho bọn họ không có nhà để về.

Hầu kết Mộc Cảnh Tự khẽ động, tiên sinh hỏi y: “Nếu đổi là điện hạ thì sẽ quyết định như thế nào?”

Ánh sáng sơ tán dưới tàng cây, Mộc Cảnh Tự im lặng một lát, nhẹ giọng nói: ” Người già phụ nữ trẻ em lưu đày trăm dặm, thanh niên phạt theo tội.”

Chưởng viện: “Nếu như không cách nào phân định tội của mỗi người thì sao?”

Đây là vấn đề nhức nhối, nhưng cũng là một trong những vấn đề người ta cần cân nhắc nhất.

Nói là đốt giết cướp bóc, đến tột cùng người nào phạm tội, tội ác lại tới trình độ nào?

Lúc nghi phạm chỉ có hai ba người, cho dù không phân biệt được thì phần lớn là quan huyện hoa mắt ù tai cũng sẽ định tội giết hết cho xong việc, nhưng đó là tám mươi người.

Nếu là bảo vệ lẫn nhau, vu cáo cắn lẫn nhau, quấy nhiễu phán đoán của người chấp pháp, vậy phải làm sao?

Giết hết không?

Quyền sinh sát và quyền lợi nằm ở người thượng vị, một chữ nhẹ nhàng ở kinh thành xa xôi cũng có thể quyết định tính mạng người bên ngoài. Nhưng đặt mình vào hoàn cảnh của người khác, đứng ở trước lao ngục, nghe tiếng khóc nỉ non bên trong mỗi bức tường cao, mỗi một quyết định đều là quá trình xem xét cũng như xé nát bản thân.

Thật lâu sau, Mộc Cảnh Tự mở miệng, giọng hơi khàn, rồi lại mang theo trang nghiêm không thể xen vào: “Vậy luận xử cùng tội.”

Trong sổ án của Đại Lý Tự luôn có án oan giả sai, các triều đại luôn có hồn linh chết oan dưới đao. Chưởng viện gọi y là điện hạ, chính là hỏi tam hoàng tử của Đại Ngu, tại một triều đại mới vừa được lập, thế cục còn không vững chắc, mọi người trong triều đều không thể phân thân, xuất hiện một đại án như vậy thì đến tột cùng nên xử trí như thế nào.

Tính mạng của tám mươi người, đổi lấy không còn lưu dân gây loạn trong vòng ba năm tới, bất kể nhìn từ góc độ nào cũng đều là lựa chọn chính xác nhất.

Chưởng viện dường như cười khẽ một tiếng, ngồi xuống đối diện Mộc Cảnh Tự, chuyển sách cổ sang đối diện với mình.

“Ngay lúc đó tri phủ cũng nói như vậy, tin tức truyền đến kinh thành, có lẽ bệ hạ còn tồn tại một chút ý tốt, yêu cầu bọn họ tự mình nhận tội xử trí theo luật, nhưng điện hạ ngài đoán xem, sau khi nói xong những lời này đã xảy ra chuyện gì?”

Mộc Cảnh Tự nhìn ông.

Chưởng viện: “Tuổi già đều đứng ra, nói tất cả tội ác đều là bọn họ phạm, không liên quan tới hậu thế. Thậm chí đêm đó trong lao ngục có ba người trên bảy mươi đập đầu vào tường mà chết, nói là sợ tội tự sát.”

Tiếng ve kêu thắm thiết, Mộc Cảnh Tự nhắm hai mắt lại.

Cho nên y rất khó suy nghĩ những chuyện đã xảy ra trong những năm đó, cho dù là hồi ức, cũng không dám thoát ly những chuyện mình bản thân trải qua, suy nghĩ nhiều hơn một chút.

Làm gì có “Khánh Chính”, “Cần Vương”, “Bình Phản”……

Hai năm mở ra sử sách kia, từng dòng từng trang đều nhuốm máu tươi nóng hổi. Một vương triều thịnh thế chất thành từ thi cốt mà thôi.

Nếu không có chiến tranh, bọn họ cũng chỉ là nông dân an cư lạc nghiệp, cần cù chăm chỉ trong thôn trang.

Đang lúc Mộc Cảnh Tự cảm thấy bi thương khó tả, chưởng viện lại nói: “Lúc bó tay hết cách, Hàn Anh viết một bản chiết tử đưa đến kinh thành giao cho Kha thái phó, lại do thái phó trình lên bệ hạ.

Giết người đền mạng, thiên kinh địa nghĩa, bất kể xuất phát điểm như thế nào, vì nguyên do gì, dù sao cũng không phải là thời kỳ chiến tranh pháp luật hỗn loạn, nếu không tỉnh táo, tất nhiên hậu hoạn vô cùng. Hắn nói việc này nhất định phải phạt nặng, sau đó lại xin ân điển với hoàng đế.”

Mộc Cảnh Tự: “… n điển gì?”

Chưởng viện nói: “Kẻ giết người chết, kẻ cướp bóc hình phạt, kẻ trộm cắp phạt, còn người già yếu bệnh tật phụ nữ trẻ em, nếu không có tội ác thiết thực, sau khi lao động khổ sai có thể do hắn xử lý hay không.”

Mộc Cảnh Tự lập tức cau mày, lạnh lùng nói: “Đây không tính là ân điển, đây là đi quá giới hạn.”

Kha Hàn Anh dựa vào cái gì mà xử lý tội phạm? Đã không có công danh trong người, lại không phải hoàng tử long tôn, hắn lấy đâu ra lá gan nói với hoàng đế cái này?

Cho dù có Kha thái phó bảo lãnh, một khi Nhân Thọ Đế tức giận, chờ hắn chính là tử tội mất đầu.

Chưởng viện nghe vậy lại cười cười, chậm rãi nói: “Điện hạ chớ vội, tiểu tử kia bây giờ còn sống rất tốt không phải sao?”

Mộc Cảnh Tự hơi sửng sốt, sau đó nhận ra lúc nãy mình sốt ruột quá nên thất thố.

Chưởng viện tiên sinh vỗ tay nói: “Trong tay Hàn Anh có một thôn trang, ở phía nam, cách phủ huyện xảy ra sự việc có chút khoảng cách, nhưng cũng không quá xa.”

“Hắn hỏi bệ hạ, có thể đuổi thân nhân phạm nhân đến thôn trang trồng trọt hay không, tiền lương thu hoạch hằng năm sẽ nộp bảy phần lên quốc khố, ba phần duy trì cuộc sống của mọi người trong trang. “Tiên sinh nói tới đây cười lắc đầu, không thể nói là tán thưởng hay là bất lực:” Vừa mới bình định phản loạn, đang là thời điểm nhân lực thiếu hụt, quốc khố trống rỗng, một chiêu này của hắn xem như quang minh chính đại tặng đại lễ cho bệ hạ, lại không đến mức để cho hậu thế chụp mũ cho hoàng đế.”. ngôn tình hài

Mộc Cảnh Tự sửng sốt, trong mắt toát ra một chút khó hiểu, thấp giọng nói: ” Sao hắn lại làm vậy?”

“Ai biết được. “Chưởng viện hỏi ngược lại, tầm mắt lại hữu ý vô ý nhìn về phía Mộc Cảnh Tự.

Ai biết được? Đại khái bởi vì Tam điện hạ vẫn luôn tốt bụng, lòng vẫn luôn mang áy náy.

Nhưng tiên sinh không nói, mở miệng chỉ nói: “Cứ như vậy hình phạt dễ giải quyết hơn nhiều, vốn chính là vì duy trì sinh tồn mới phạm phải tội ác, hôm nay nói cho bọn họ biết chỉ cần người phạm tội chịu tội, những người còn lại đều có nơi đi, vả lại có thể duy trì ấm no, không đến mức chạy nạn khắp nơi, không có lý nào lại không nhận tội.”

Từ vây quét đến bắt được, rồi đến xử quyết cuối cùng, Hàn Anh khi đó mới mười chín tuổi đã làm vô cùng gọn gàng. Sau khi hồi kinh bệ hạ vô cùng vui mừng, hỏi hắn có bằng lòng vào triều làm quan hay không.

Trái tim Mộc Cảnh Tự vừa có chút mờ mịt lại bắt đầu trỗi dậy.

Trước bài sách luận hôm nay, cho dù tận mắt nhìn thấy dáng vẻ hiện giờ của A Tuyết, y vẫn cảm thấy người này vẫn là người tuyết nhỏ khi còn bé phát sốt muốn y ôm, uất ức sẽ đỏ mắt tìm y khóc.

Hôm nay nghe chưởng viện dăm ba câu sơ lược kể qua những chuyện xưa kia, lại giật mình phát hiện ở thời điểm y không biết, trước mặt A Tuyết đã sớm bày quá nhiều cạm bẫy, chỉ cần bước sai một bước, hắn sẽ không bao giờ có được dáng vẻ như bây giờ.

Triều đình là một cái huyệt ăn thịt người, đi sai bước cũng đủ để lấy mạng người. Nhưng hắn từ chối, nói thẳng mình còn nhỏ, không trải qua thế sự, cổ nhân thánh hiền học vấn học chưa hiểu, nào có tư cách đứng lên triều đình cùng một đám văn quan võ tướng biện luận thời sự. Lần này là thánh thượng nhân từ, quan tâm tới bách tính, vốn không đành lòng thấy máu chảy lênh đênh, mới cho hắn lợi dụng sơ hở khoe khoang thông minh. Nếu thật sự ưỡn mặt vào triều đình, sợ là ngày sau cho dù nói ra hai ba ý kiến cũng chỉ là lý luận suông chọc cho mọi người cười vang mà thôi.

Lúc chưởng viện nhắc tới Kha Hồng Tuyết trong mắt luôn chứa vài phần ý cười, lúc này ý cười càng sâu, nếp nhăn càng thêm rõ ràng, ông hỏi Mộc Cảnh Tự: “Điện hạ ngài xem, hắn thật sự rất thông minh.”

Tóm lại đến cuối cùng, hoàng đế cũng không trách tội hắn, cũng không sinh lòng không vui, ngược lại bị chọc cười ha ha, nói thẳng: “Bất cứ lúc nào, chỉ cần ngươi nguyện ý làm quan, trên Kim Loan điện này luôn có một vị trí cho Kha Hồng Tuyết ngươi; không muốn đi đường tắt của trẫm, vậy đợi ngày ngươi khoa khảo thi đình, trẫm đích thân kiểm tra học vấn của ngươi, xem ngươi có tư cách làm Trạng Nguyên lang của trẫm hay không.”

“Về phần sách luận này, là bệ hạ yêu cầu, mỗi tháng đưa lên một tờ, đưa vào trong cung cho lão xem qua, tốt lưu lại cho các hoàng tử phẩm đọc, không tốt viết lại.”

Chưởng viện dừng một chút, “Đương nhiên, không tốt ít, có cũng là hắn cố ý.”

Đã nói là ít tài ít kiến thức, cũng không thể mỗi bài sách luận đều có thể coi là một cách trị nước tốt, như vậy còn không đi báo đáp triều đình thì chẳng phải là tồn tại phản tâm hay sao?

Một năm có ba bốn bài là đủ rồi.

Hắn suy nghĩ tương đối thấu triệt đường đi cần phải cất nhắc.

Mộc Cảnh Tự nghe xong, nhất thời không biết nên phản ứng thế nào.

Trong tay có trà lạnh, mặt trời hướng tây, chuông tan học vang lên ba hồi, giờ học buổi chiều đã kết thúc, trên đường núi vang lên rất nhiều âm thanh.

Tinh thần phấn chấn bồng bột, lòng mang khát vọng, lý tưởng và trái tim khiến người ta động lòng nhất trên đời này đều có thể nhìn thấy ở trên ngọn núi Kinh Gia này.

Qua hồi lâu, Mộc Cảnh Tự nói: “Ta từng nói hắn thích hợp tới Đại Lý Tự xử án.”

Cẩn thận tỉ mỉ, trầm mặc ít nói, nghiêm túc đứng đắn…… Đại Lý tự khanh cũng không già dặn như hắn.

“Nhưng hắn không thích hợp. “Nhiều năm qua, Mộc Cảnh Tự phủ định phán đoán như đùa giỡn năm đó.

“Thích hợp, nhưng cũng không thích hợp. “Chưởng viện lại nói.

Tiên sinh rót cho mình một chén trà, uống nửa chén nhuận giọng, ý ám chỉ: “Người tài gặp người tài, lương thần chọn chủ, Hàn Anh quá mức lương thiện, không thích hợp với quan trường hiện giờ. Nhưng – -”

Ông dừng một chút: “Chắc chắn dân chúng sẽ rất may mắn có quan phụ mẫu như hắn, chỉ tiếc thời cuộc không tốt.”

Hai người này, một người không thích hợp làm đế vương, một người không thích hợp làm tướng thần, xét đến cùng không thể nhiễu qua một người tâm thiện.

Nhưng là ai quy định, làm vua làm tướng phải máu lạnh vô tình?

Chưởng viện nói xong câu kia thì im bặt, đặt chén trà xuống, mượn ánh sáng còn sót lại nghiên cứu sách cổ.

Nắng chiều nơi chân trời đổi chiều, ông nghe thấy Mộc Cảnh Tự hỏi: “Lúc ấy tại sao hắn lại xuôi nam?”

Ngón tay chưởng viện khựng lại, lắc đầu: “Không biết, một năm phải đi mấy lần, hoặc là vì tế tổ.”

Hay là vì tìm hài cốt cố nhân.

Luôn luôn có chút nguyên do, tựa như hắn nghe trẻ con khóc nỉ non suốt đêm liền mạo hiểm sai lầm đưa một cuốn sổ tay qua thiên hạ to lớn đưa đến hoàng thành.

Hiện tại Kha Hàn Anh phong lưu đa tình, nhưng chưởng viện xem ra, mỗi bước đi của hắn trong bao năm qua dường như đều kèm theo ý chí muốn chết.

Có thể đạt được mục đích đương nhiên là tốt nhất, không đạt được……

Thì không đạt được đi.

Cùng lắm thì đi chết đi.

••••••••

Tác giả để lại lời nhắn:

Thật ra A Tuyết đã điên từ lâu rồi, điện hạ cũng không quá bình thường. Cho nên hai người này, tuyệt phối! (Mẹ ruột đang nói cái quỷ gì đó a a a!)