Lẳng Lơ Tao Nhã
Chương 13: Thục đạo nan
-Ngũ bá mẫu mạnh khỏe.
Trương Đại thi lễ Trương Mẫu Lã Thị, thiếu niên trương đại xa hoa bóng loáng, áo gấm ngựa tốt, có nhiều sở thích như yêu tỳ nữ xinh tiểu đồng đẹp..những sở thích này không khác gì so với người em họ Trương Ngạc, nhưng y không ngông cuồng ngang tàng như Trương Ngạc, y là người thông tình đạt lý.
Trước đây Trương Ngạc đến tìm Trương Nguyên chơi, có khi gặp Trương mẫu Lã Thị cũng chỉ biết nói tiếng: “chào bá mẫu”, sau đó vội vàng bước qua, làm sao có chuyện cúi đầu thi lễ, giờ thấy Trương Đại thi lễ gã cũng thi lễ chào hỏi theo, cho nên mới nói Trương Ngạc đã bị mẫu thân gã là Vương phu nhân nuông chiều quá hóa hư mà.
Trương mẫu Lã thị mỉm cười và nói:
-Tổng Tử về lúc nào vậy? Mau vào đây, mau vào đây tránh mưa đi!
Trương Nguyên và Trương Đại, Trương Ngạc đến ngồi ở thư phòng tại lầu tây, Vũ Lăng dâng trà, Trương Đại đưa tách trà lên nhẹ nhàng hớp một ngụm nhỏ, khẽ nhíu mày, y không nói gì nhưng cũng không chịu uống nữa, rõ ràng là đang chê bai trà của nhà Trương Nguyên quá kém.
Trương nguyên khẽ mỉm cười, thầm nghĩ:
-Trương Tông Tử, ngươi còn chê trà của nhà ta kém à, Ta cũng biết lai lịch của người, lúc thiếu niên ngươi được hưởng thụ quá nhiều, đến lúc già đi, ngươi nghèo rớt mồng tơi, thậm chí còn phải đích thân đi gánh phân tưới vườn, bị hai bà thiếp nhỏ quát tháo rồi sai tới sai lui.
Trương Ngạc hỏi:
-Đại huynh, ngươi và Giới Tử chơi một ván cờ vây đi?
Trương Đại vui vẻ nói:
-Giờ còn sớm, đánh một ván trước, sau đó kiểm tra bản lĩnh nghe qua mà không quên của Giới tử nữa.
-Giới tử, ngươi còn đánh cớ mồm không?.
Trương Nguyên nói:
-Ừ.
Cái này cũng không phải là cố ý coi thường Trương Đại, mà là vì việc đánh cờ mồm cần phải vô cùng cần chuyên tâm và kiên nhẫn, có thể luyện được trí nhớ và sức tưởng tượng cực độ.
Trương đại có chút không vui, thản nhiên nói:
-Vậy được, ta xin được mở mang tầm mắt về tài nghệ đánh cờ mồm của Giới tử.
Mưa vẫn còn rơi ào ào trên mặt đất, ngoài cửa sổ tựa như tiếng đàn gấp rút loạn nhịp, càng tăng thêm hứng thú đánh cờ, ván cờ này đã chơi được nửa canh giờ rồi, TrươngĐ cầm quân trắng, cuối cùng đã thua năm con rưỡi.
Trương Đại có chút hổ thẹn, ngặt nổi Trương Ngạc bên cạnh cứ cười ha ha, nói:
-Đại huynh mà cũng chơi thua Giới Tử à, ha ha.
Thói kiêu ngạo của người trẻ tuổi, Trương Đại không nhịn được, tức giận nói:
-Giới Tử, chơi một ván nữa.
Trương nguyên nói:
-Đại huynh Tông tử, hôm nay chơi đến đây thôi, ta muốn thỉnh giáo thi thư với Đại huynh.
Đầu óc của Trương đại không phải người như Trương Ngạc có thể so sánh được, nghĩ lại ván cờ lúc nãy, y phát hiện ra mình trước sau gì cũng không có cơ hội thắng được, xem ra đây không phải là một ván cờ tranh thắng thua, thật chất sức đánh cờ của Giới tử đã trên y một bậc, có đánh tiếp nữa hiển nhiên cũng sẽ thua nhiều thắng ít, huống hồ y lại đang nóng giận sao có thể đấu cờ tiếp nữa.
-Ừ
Trương Đại nói:
-Nghe nói ngươi chỉ cần nghe qua quyển << Xuân thu kinh truyện tập giải>> một lần, bèn có thể nhớ hết, vậy ta muốn kiểm tra ngươi thử, năm thứ tư Văn Công, kinh truyện đã ghi chép lại những gì?
Trương nguyên ngâm nga nói:
-Mùa xuân năm thứ tư, từ Công đến Tấn, Hạ đều chống lại người Khương ở Tề, Địch xâm Tề. Mùa thu người Sở diệt Giang. Tấn hầu chiếm Tần. Nước Vệ hầu sai Ninh Du đến thăm. Mùa đông có một tháng nhâm dần, Phong Thị phu nhân chết.
Đây là những việc lớn xảy ra trong năm thứ tư khi Lỗ Văn Công tại vị, đọc thuộc hết kinh văn, Trương Nguyên lại đem <<Tả Truyện >> giải thích lanh lảnh các việc lớn trong năm thứ nhất ra.
Trương Đại vui vẻ nói:
-Một chữ cũng không sai, sao trước đây chưa từng thấy Giới tử có tư chất thông minh như vậy ta!
Trương Ngạc nói:
-Đã nói rồi mà, từ sau khi Giới Tử bị đau mắt, đã tịnh tọa nhập thần, mở mang trí tuệ.
Trương Đại nói:
-Vậy Giới tử đáng được gọi là hạt giống học hành rồi, chắc hẳn cũng sắp đi thi cầu công danh rồi hả?
Trương Nguyên trả lời một cách hoàn toàn nghiêm túc:
-Đúng vậy.
Trương Ngạc bỉu môi nói:
-Tầm thường!
Gã cảm thấy bản thân gã suốt ngày đá gà, cưỡi ngựa mới là không tầm thường.
Trương Đại cười nói:
-Đỗ trạng nguyên, một chuyện đẹp nhất trên đời này, bảng vàng vừa ra thì dù cho có ở thâm sơn cùng cốc, cũng không nơi nào là không truyền nhau tên họ của người ấy, thử xem sĩ tử trong thiên hạ, ai có thể phi thường như vậy?.
Trương Ngạc nói:
-Ta chính là không tầm thường, ta xem công danh như cặn bã.
Trương Đại lắc đầu cười, không lý luận với người em họ này nữa, y hỏi Trương Nguyên:
-Giới Tử bắt đầu học chế nghệ chưa?
Chế nghệ chính là thời văn, chính là văn bát cổ, là loại văn học mà hoàng đế Chu Nguyên Chương thời Đại Minh khai quốc đã lệnh cho Lưu Bá Ôn viết ra.
Trương Nguyên nói:
-Đang muốn thỉnh giáo đại huynh về văn bát cổ đây.
Trương Đại nói:
-Ngươi lấy <<Xuân Thu >>làm bổn kinh à, còn của ta là thơ, văn bát cổ cũng không khó, ngươi đọc thông suốt <<Tứ Thư Tập Chú >>và <<Xuân Thu Tam Truyền>> rồi, thì có thể học làm văn bát cổ, chỉ có điều là cả đời của ta cũng không thể chuyên về văn bát cổ, như thế thì tầm mắt sẽ giảm đi, trí nhớ mục đi, sẽ làm trò cười cho các bậc tiền bối Hàn, Liễu, Âu, Tô này, ta rất thích nghe những lời Đông Pha nói, thơ văn của ta như dòng suối chảy, không chọn đất mà tuông, nếu là trên đất bằng, nó như dòng suối chảy cuồn cuộn, dù ngày chảy ngàn dặm cũng không khó, đến mức uốn lượn theo sườn núi, biến thiên theo vạn vật ta cũng không hay không biết. Cái ta biết được, chỉ là ý thơ ta còn tiếp tục ta tiếp tục, ý thơ ta dừng ta lại dừng.
Trương Nguyên gật đầu đồng ý, nghĩ thầm:
-Đây là lời trong sách <Văn Thuyết > của Tô Thức, đương nhiên là văn luận tuyệt hay, ha ha, ta coi như đã hiểu được Từ Văn Trường, Trần Kế Nho, Trương Tông Tử vì sao đã thi nhiều lần nhưng không đậu rồi, quy củ của văn bát cổ rất nhiều, người tài tình quá, viết văn tuông trào như vạn con suối, cuồn cuộn ồ ồ, chắc chắn muốn phá vỡ sự trói buộc của văn bát cổ, thế thì đã phá cách rồi, quan khảo thí phải chấm theo quy tắc nên dĩ nhiên ngươi không thể trúng tuyển.
Lại nghe Trương Ngạc nói:
-Văn thời này cũng có người làm rất tốt, Vương Quý Trọng, Lưu Khải Đông đều là bậc thầy về văn bát cổ, với những áng văn đặc sắc đi kèm các quy củ, hai người họ đều đã đậu tiến sĩ.
Trương Nguyên hỏi:
-Vương Quý Trọng chính làVương Tư Nhâm phải không, vậy Lưu Khải Đông là ai?
Vương Tư Nhâm cũng là người Thiệu Hưng, cao ngạo nhưng cương trực, rộng lượng và hài hước, Lỗ Tấn đã từng trích dẫn câu danh ngôn của người đồng hương này: “ Hội Kê là quê hương báo thù rửa nhục, là nơi che giấu tiếp nhận những dơ bẩn”, về phần Lưu Khải Đông, Trương Nguyên không nhớ ra đó là ai?
Trương Ngạc nói:
-Lưu Khải Đông là Lưu Tông Chu, thuộc giới cổ hủ.
Hóa ra chính là Lưu Tông Chu-Trương Nguyên Ồ một tiếng, Lưu Tông Chu là bậc thầy nho học thời vãn Minh , là người lập ra học phái Trắp Sơn rất nổi tiếng, Hoàng Tông Hi chính là học trò của Lưu Tông Chu.
Liền nghe Trương Đại quát:
-Tam đệ không được vô lễ, Khải Đông tiên sinh là người mà ông nội kính trọng.
Trương Ngạc hừ một tiếng, nói:
-Là ông ấy vô lễ với tôi trước.
Trương Đại ngạc nhiên nói:
-Khải Đông tiên sinh đã vô lễ với ngươi ư?
Trương Ngạc tức giận nói:
-Không phải ông ta đã xây Đại Thiện Tự ở thành đông dạy học trò sao? Tháng trước ông nội bảo ta đi học gã, Ta đã đi, nhưng chưa tới nửa ngày gã đã đuổi ta ra ngoài rồi, còn nói với ông nội thằng này không thể dạy được, hại ta bị ông nội la cho một trận đau đớn, tức muốn chết!
Trương Nguyên, Trương Đại đều cười ha hả, bộ dạng con ông cháu cha nóng nảy lỗ mãng, nói năng tùy tiện này của Trương Ngạc. Với Lưu Tông Chu nổi tiếng cương trực nghiêm túc tất nhiên sẽ không thu nhận y làm đồ đệ.
Trương Ngạc lại vênh váo đắc ý nói:
-Kẻ cổ hủ đó từ chối ta vào học ta cũng sẽ không để ông ta sống dễ chịu. Đêm đó ta đãdẫn theo hai thằng nhóc chạy đến Đại Thiện Tự ném đá vào cửa sổ tại chỗ ở của ông ta, còn đập phá cửa nhà của gã nữa, chắc là gã cổ hủ đó sợ đến chết khiếp. Nhìn Trương Nguyên một cái và ngậm miệng lại.
Trương Đại lắc đầu liên tục, người em họ này quá vô lý, nhị thúc phụ không có nhà, ông nội cũng không quản được nó, tuy nhiên Trương Ngạc đối với Giới Tử thì lại có chút kiêng nể, chuyện này là thế nào nhỉ?
Trương Nguyên lại hỏi Trương Đại chuyện thi cử Đồng tử, Trương Đại nói:
-Những đoạn ngắt nối trong khoa Đồng Tử hơi khó làm, thi huyện, thi phủ, thi đạo đều chỉ thi một đợt, mỗi đợt làm hai bài văn vát cổ, thi huyện, thi phủ là đề Tứ Thư, thi đạo thì có đề Ngũ Kinh, kì thi Đồng tử năm nay đã kết thúc từ sớm, Giới tử muốn thi thì phải đợi đến năm sau rồi, các năm Phùng Sửu, năm Thìn, năm Vị, năm Tuất tiến hành các khoa thi theo tuổi Dần, Tị, Thân, Hợi, tháng hai năm tới có kì thi huyện trước sau đó là kì thi phủ vào tháng bốn, năm sau nữa tham gia kỳ thi đạo của Đề Học quan.
Trương Nguyên nghĩ thầm:
-Tú tài cũng ba năm thi một lần, đây thật sự không thể chậm trễ.
Trương Đại lại nói:
-Kì thi Đồng tử khó nhất, dựa vào những gì ta biết được thì khoảng chừng năm mươi người thi thì chỉ chọn một người trong đó, thi hương ba mươi chọn một, thi hội mười lấy một người, nhưng văn phong của phủ Thiệu Hưng chúng ta cực thịnh, người đọc sách thì nhiều, tú tài đặc biệt khó thi, khoảng sáu mươi bảy mươi người thì chỉ lấy một.
Đây giống như tạt một chậu nước lạnh vào đầu Trương Nguyên, sáu bảy chục người mà chỉ lấy một, tỉ lệ trúng tuyển này cũng quá thấp rồi hả.
Trương Ngạc cười hì hì, nói:
-Giới tử, biết đường Thục khó khăn rồi chứ (con đường sang Thục ngày xưa hết sức gian nan khó khăn), làm sao mà bằng thổi sáo hát hò , đấu cờ vui vẻ, ngươi có kỹ năng đánh cờ mồm thần kỳ, đi Vũ Lâm, đi Kim Lăng, đi Quảng Lăng, bảo đảm ngươi sẽ được ung dung một đời, không gì trói buộc, không thua làm quan.